Odsłonięcie pomnika Adama Mickiewicza w Zbarażu

W sobotę 29 sierpnia 2015 roku miało miejsce uroczyste odsłonięcie pomnika Adama Mickiewicza w Zbarażu.

W ceremonii wzięli udział: Pan Henryk Litwin Ambasador RP na Ukrainie, Pani Beata Brzywczy Konsul Generalny RP w Łucku, Pan Stepan Barna Gubernator Obwodu Tarnopolskiego, przedstawiciele władz lokalnych oraz liczni goście z Polski i z okolic Tarnopola. Uroczystości w Zbarażu były połączone z konferencją na zbaraskim zamku poświęconą ochronie zabytków i współpracy polsko-ukraińskiej w zakresie dziedzictwa kulturowego i historycznego. Było to drugie w ciągu 12 miesięcy tego typu spotkanie intelektualistów polskich i ukraińskich na zbaraskim zamku.

Latem 2015 roku Fundacja MOSTY we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP oraz zespołem polskich konserwatorów pod kierunkiem prof. Janusza Smazy z warszawskiej ASP przeprowadziła renowację zabytkowego pomnika Adama Mickiewicza powstałego w 1898 roku. Działanie miało związek z przypadającą w tym roku 160. rocznicą śmieci Adama Mickiewicza.

Pomnik Adama Mickiewicza został ufundowany przez polską społeczność Zbaraża w 1898 roku, w setną rocznicę urodzin poety. Został wykonany z piaskowca drobnoziarnistego. Od strony frontowej zachowało się pole wypełnione medalionem z podobizną poety. Poniżej znajdował się oryginalny napis z 1898 roku. Od tyłu pomnika tablica z odtworzonym polskim napisem z okresu międzywojennego, wg. stanu, który udało się odczytać latem 2015 roku.

Pomnik od początku istnienia znajdował się w rynku miasta. W latach 1919-1920 był niszczony. Pierwszy raz w czasie konfliktu polsko-ukraińskiego (lata 1918-1919), drugi raz w czasie wojny z bolszewikami w 1920 roku, kiedy ponownie wrzucono go do rzeki. Po wyparciu bolszewików na wschód, wojsko polskie odnowiło postument i pomnik, który uroczyście odsłonięto w dniu 29 czerwca 1921 roku.

„Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury”.

Po II wojnie światowej pomnik przeniesiono do Parku Miejskiego przy zamku w Zbarażu. Pomnik ponownie uległ częściowej rujnacji. Powierzchowny remont pomnika przeprowadzono dopiero w 1970 roku.

W 2015 roku konserwację pomnika z okazji 160. rocznicy śmierci Adama Mickiewicza i uporządkowanie terenu wokół pomnika przeprowadziła Fundacja MOSTY we współpracy z Narodowym Rezerwatem „Zamki Tarnopolszczyzny”, przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Ambasady RP w Kijowie, Konsulatu Generalnego RP w Łucku, firmy Plastics Ukraina i Międzynarodowego Stowarzyszenia Przedsiębiorców Polskich na Ukrainie.